Tarımla uğraşan kişilerin sosyal, ekonomik ve kültürel yönden kalkınmalarını sağlamak amacıyla, okul dışı ve gönüllü olarak verilen eğitim faaliyetine Tarımsal Yayım denilmektedir...
Tarımsal Yayımda hedef kitle, tarımla uğraşan kişilerdir. Tarımsal Yayım çiftçilerin çocukları ve kadınları dahil çiftçi ailesinin tamamını kapsar.
Çiftçilerin kalkınmasına yardım etmek amacı güden Tarımsal Yayım amaçları eğitimle ulaşılabilecek ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel nitelikte olabilir. Ekonomik amaçlar; gelirin artırılması, sosyal amaçlar; sosyal yaşantının iyileştirilmesi, kültürel amaçlar; katılımcılığın, işbirliği ve hoşgörü kültürünün geliştirilmesi, çevresel amaçlar ise; çevre koruma ve geliştirme bilincinin kazandırılması gibi amaçlardır.
Tarımsal Yayım çalışmaları teknik bir hizmettir. Teknik hizmet neyin nasıl yapılacağını gösteren bir eğitim ve danışmanlık hizmetidir. Tarımsal Yayım okul dışı bir eğitim sistemidir. Tarımsal Yayım eğitiminde öğrenciler her yaştan çiftçiler, ders yeri ise köydeki herhangi bir açık alan veya kapalı bir mekân olabilir. Tarımsal Yayım eğitimi gönüllülük esasına dayanır. Tarımsal Yayım çalışmalarında çiftçilerin rızası aranır. Çiftçilere eğitim çalışmalarına katılmaları yönünde herhangi bir baskı yapılmaz. Tarımsal Yayım çalışmalarının her aşamasında çiftçilere söz hakkı tanınır ve onların istekleri göz önünde bulundurulur.
Tarımsal Yayım çalışmaları Yayım elemanları bakımından da büyük ölçüde bilgi, beceri, sabır ve meslek sevgisi gerektirir. Yayım hizmetlerinde sonuçların gözle görülmesi ve sağlıklı bir değerlendirme yapılması oldukça zordur. Buna karşılık yatırım hizmetlerinde kısa zamanda sonuç almak, alınan sonuçları ölçmek ve değerlendirmek nispeten kolaydır. Bu bakımdan Yayım faaliyetleri ile birlikte yatırım çalışmalarının da yer aldığı entegre projelerin değerlendirilmesinde Yayım bölümünün kendine has özelliklerini göz önünde bulundurup değerlendirmede bu hizmetlerin haksız bir rekabete konu edilmemesi gerekir.
Tarımsal Yayım çalışmalarından sonuç almanın uzun zaman gerektirmesi ve bu sonuçların genellikle somut olmaması Tarımsal Yayımın önemini gölgeleyen bir sorundur. Uzun dönemi kapsayan bir açıdan bakıldığında, ülkemizde Tarımsal Yayım çalışmalarının büyük ölçüde katkısıyla gerçekleşen önemli gelişmeler gözlenebilir. Örneğin, birkaç yıl öncesine kadar kış aylarında çoğu sebzeleri bulmak mümkün değilken, bugün her mevsimde hemen her tür sebze bulunabilmektedir. Tarımda makineleşme konusunda oldukça önemli gelişmeler sağlanmıştır. Mücadele çalışmaları ile her yıl milyarlarca liralık ürün kaybı önlenmektedir. Bu gelişmelerde Tarımsal Yayım çalışmalarının katkısı büyüktür. Bütün bu faaliyetlerin en önemli ayağı Tarımsal Yayım Hizmetleridir.
Tarımsal Yayımda üç yöntem vardır:
1- Bireysel Yöntem:
a)İşletme Ziyareti: Yayım elemanının çiftçiyi İşletmesinde ziyaret ederek sorunları yerinde görerek uygulamalı olarak bilgi alış verişi yapılır. En etkilisi de bu yöntemdir.
b) Büro Ziyaretleri: Çiftçinin Yayım elemanını bürosunda ziyaret ederek sorunlarını iletmesi ve bilgi edinmesidir. İşletme Ziyareti kadar etkili olamamaktadır.
c) Çiftçi Mektupları: Üretimle ilgili sorunların çözümü için çiftçilere bilgilendirme amaçlı mektup hazırlanarak çiftçilere gönderilir.
d) Önder Çiftçi: Yayım elemanı ile hedef kitleyi oluşturan çiftçiler arasında köprü görevini yerine getirecek, yeniliklere açık, çevrede güven duyulan, aldığı bilgiyi diğer çiftçilere ulaştırabilecek iletişimi olan Önder Çiftçiler seçilir. Yayımı yapılacak konu ile ilgili uygulamalar bu Önder Çiftçilerin işletmesinde yapılır ve böylece diğer çiftçilere de ulaşım sağlanır.
2) Grup Yöntemi: Yayım elmanı ile ortak sorunlarının çözümüne yönelik olarak, birden çok çiftçiden oluşan gruplar bilgi almak veya görüş alışverişinde bulunmak gibi amaçlarla bir araya gelirler. Bu yöntemde maliyet düşük olur, aynı anda birden çok kişiye ulaşılır. Bu yöntemde video, slayt, resim, broşür gibi araçlar da kullanılır.
Grup Yöntemi Demonstrasyon, Yarışma, Tarla Ziyaretleri, Tarla Günü, Tartışma, Ders, Panel, Sempozyum, Seminer gibi uygulamalarla da desteklenir.
3) Kitle İletişim Yöntemi: Bu yöntemde Gazete, Dergi, Broşür, Çiftçi Mektubu, Radyo, Televizyon, Poster, Fuar, Sergi gibi Kitle İletişim yöntemleri kullanılarak yayım yapılır.
İyi bir Yayımcıda bazı özellikler aranır:
1.Konusuna hakim olmalı,
2.Anlatım dili düzgün ve anlaşılır olmalı,
3.Dinleyenlere yoğunlaşmalı,
4. Karşısındakini görüşlerini daha açık bir şekilde ifade etmesi için teşvik etmeli,
5.Teknik kavramları açıklarken karşısındakinin dilini kullanmalı,
6.Dinleyenlerin düşünce yapısını iyi izlemeli,
7.Sıkıcı ve monoton konuşma yerine dinleyenlerle diyalog kurarak konuşmalı,
8.Mümkün oldukça görsel materyal kullanmalı,
9.Bilmediği sorulara kesinlikle yanlış cevap vermemeli, doğru cevabı araştırıp daha sonra da olsa ulaştırmalıdır.
Diğer ülkelerin Tarımsal yayım ve danışmanlık faaliyetlerini incelediğimizde; Avusturya, Fransa, Lüksemburg ve Slovenya'da ziraat odası, Portekiz'de kooperatifler, Yunanistan, ispanya, İsveç'te Tarım Bakanlığı, İngiltere’de danışmanlık faaliyetlerine dönüşmeye başladığını, Danimarka ve Hollanda'da özel sektör tarımsal danışmanlık şirketlerinin yayım çalışmalarında ağırlıklı rol aldığını, Almanya gibi bazı ülkeler ise çiftçi örgütleri, tarım bakanlığı ve özel danışmanlık şirketlerinin görev aldığı çoğulcu tarımsal yayım sistemini benimsediğini, Estonya, Letonya gibi Doğu Avrupa ülkelerinde yeni yayım teşkilatlarını kurmaya başladığını, Amerika Birleşik Devletleri'nde, üniversitelerin yayım faaliyetlerinde aktif görev aldığı görülmektedir.
Tarımsal Yayım en az Tarımsal Araştırma veya Tarımsal Öğretim kadar önemli bir konudur. Ülkemizde bugüne kadar tarımsal konularda çok sayıda araştırma yapılmış ve uygulanabilir nitelikte önemli bulgular ortaya konulmuştur. Türkiye’de tarımsal eğitim konusunda resmi çalışmalar Tanzimat döneminde başlamış 1848 yılında Yeşilköy’de ilk ziraat okulu açılmış, çeşitli sebeplerle bu okul 1851 yılında kapatılmış, 1893 yılında Halkalı Ziraat Mektebi kurulmuştur. Cumhuriyetin kurulmasından sonra her alanda olduğu gibi tarım alanında da eğitim çalışmalarına hız verilmiş 1924 yılında Tarım işlerinden de sorumlu, “Ziraat ve Ticaret Vekâleti” adı altında bir Bakanlık kurulmuş, 1928 yılında Ankara’da Yüksek Ziraat Mektebi kurulmuş, 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü, 1948 yılında ise Ziraat Fakültesi olarak faaliyetlerini sürdürmüştür. Günümüzde yurdun her tarafında faaliyet gösteren Ziraat ve Veteriner Fakültelerinde binlerce öğrenciye modern tarımın gerekleri öğretilmektedir. Tarımsal araştırma ve öğretimde gerçekleştirilen bu gelişmelerden beklenen yararın sağlanabilmesi için etkin Yayım çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Merkezi düzeyde Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Tarımsal Yayım Hizmetleri 1984 yılında kurulan Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü (TEDGEM) bünyesinde toplanmıştır. İllerde Tarım İl Müdürlükleri, İlçelerde Tarım İlçe Müdürlükleri ve Köylerde de Köy Grup Teknisyenliği şeklinde yeniden yapılandırılmıştır.
1985 Yılında kurulan Tarım İlçe Müdürlüklerinin ismi öncesinde İlçe Ziraat Mühendisliği idi. Ondan önceleri de sırasıyla İlçe Ziraat Teknisyenliği, Tarım Öğretmenliği, ondan önce de Ziraat Muallimliği idi. Çalışanların da kadro unvanı “Ziraat Muallimi” idi. Onun için diyoruz ki; “Tarım Bakanlığının asli görevi yayımdır.”
Ülkemizde tamamen Kamu Yayım hizmeti yapılırken 8 Eylül 2006 tarihinde Resmî Gazete yayımlanan “Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik” ile birlikte kamu yayım hizmetlerinin yanı sıra Özel yayım sistemi de devreye girmiş oldu.
Sertifikalı Tarım Danışmanlığı diye bahsedilen sistemde belli kapasitede olan çiftçilerle danışmanlık sözleşmesi yaparak danışmanlık hizmeti veren Sivil Toplum Kuruluşları, özel danışman firmaları veya özel kişilerin danışmanlık ücretinin bir kısmı Tarım Bakanlığı tarafından desteklenmektedir.
SONUÇ:
Tarım Bakanlığının yeniden yapılanması çerçevesinde ilgili Genel Müdürlüğün 2011 Yılında kapatılması ve başka birime bağlanması nedeniyle boşluk oluşması ve uygulamada bazı değişiklikler yapılması sonucunda özel yayım anlamında beklenen fayda sağlanamamıştır. Sertifikalı Tarım Danışmanlığı Sistemi bu dönemde yeniden ıslah edilerek etkin hale getirilmelidir.
Diğer taraftan asli görevi yayım olan Tarım Bakanlığının taşra teşkilatı Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinde görevli Teknik Personelin Çiftçi Kayıt sistemi ve Destekleme ödemeleri gibi işlerin yoğunluğu nedeniyle daha çok masa başında görev yaptığından araziye çıkıp asli görevi olan yayım hizmetini yapamamaktadır. Yeni dönemde Teknik Personeli kırtasiye işlerinden kurtarıp etkin bir şekilde yayım çalışmalarına katılmalarının sağlanması beklenmektedir.
