Kurban kesmenin, dinî bir vecibe olmasının yanı sıra çeşitli ekonomik faaliyetleri de içinde barındıran bir ibadet olduğunu hatırlatan Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti:
“Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan bu ibadetin dinî açıdan belirli kuralları olduğu gibi ekonomik açıdan da yasal ve etik kurallara uygun olması gerekir.
Tarım ve Orman Bakanlığı; hayvancılık işletmelerinden doğrudan yapılan satışlar hariç, kurbanlık hayvanların; hayvan pazarı ve canlı hayvan borsası yanı sıra Kurban Hizmetleri Komisyonlarınca alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurbanlık hayvan satış yerlerinde ve özel kurbanlık kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılabileceğini, belirlenen bu yerlerin dışında kurbanlık hayvan alım ve satımlarına müsaade edilmeyeceğini belirtmektedir. Dolayısıyla her yıl buralarda vatandaşlarımıza kurbanlık satışı yapılmaktadır.”
“Kesilecek kurbanlık sayısında geçen yıla göre en az yüzde 10 oranında azalma olacağını öngörüyoruz”
“Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 2018 yılında 866 bin 143 büyükbaş, 2 milyon 682 bin küçükbaş, 2019’da 891 bin 670 büyükbaş, 2 milyon 823 bin küçükbaş, 2020’de 963 bin 143 büyükbaş, 2 milyon 812 bin küçükbaş, 2021’de 987 bin 422 büyükbaş, 2 milyon 730 bin küçükbaş, 2022’de ise 871 bin 791 büyükbaş ve 2 milyon 643 bin küçükbaş hayvan kesilmişti.
Alım gücünün et ve canlı hayvan fiyat artışlarına yetişememesi nedeniyle bu yıl büyükbaş kesimlerinde geçen yıla göre yüzde 10 civarında bir azalış tahmin ederken, küçükbaş kesimlerinde ise fazla bir değişiklik beklemiyoruz.
Son yıllardaki kurban satışlarını da göz önünde tuttuğumuzda, bu yıl 785 bin büyükbaş ve 2 milyon 600 bin küçükbaş hayvan olmak üzere toplamda 3 milyon 385 bin kurbanlık hayvan kesileceğini tahmin ediyoruz.”
Ülke geneli kurbanlık hayvan fiyatları
“Kurbanlık fiyatları ve satış şekli illere göre farklılık arz etmektedir. Kimi yerlerde canlı ağırlık (baskül) ve et (karkas) fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan (kabala) üzerinden pazarlık yöntemiyle, ya da hisseli satışlar yapılmaktadır. Son zamanlarda özellikle büyükşehirlerde kesim fiyatı da hayvan satış fiyatına dâhil edilmektedir.
Kurbanlık hayvan fiyatları; illere, canlı ağırlığa, ırkına (yerli-kültür) ve büyükbaşta inek, düve, tosun, küçükbaşta koyun, koç, keçi olmasına göre farklılık göstermektedir.
Ziraat Odalarımızdan aldığımız verilere göre ülkemizde ortalama fiyatların; hayvan başına büyükbaşta 35 bin ile 145 bin lira, küçükbaşta ise 4 bin lira ile 15 bin lira arasında değişeceği, canlı ağırlık fiyatının da kilogram başına büyükbaş hayvanlarda 120 lira ile 185 lira, küçükbaş hayvanlarda 100 lira ile 185 lira arasında olacağı tahmin edilmektedir. Bu fiyatlar bayram yaklaştıkça talebe göre değişebilecektir.
Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 147 lira 7 kuruş, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 129 lira 62 kuruş olduğu görülmektedir. Fiyatlar, geçen yıla göre, büyükbaşta yüzde 140,5, küçükbaşta ise yüzde 103,9 oranında artmıştır. Ortalama fiyat kilogram başına büyükbaşta 61 lira 15 kuruştan 147 lira 7 kuruşa, küçükbaşta ise 63 lira 57 kuruştan 129 lira 62 kuruşa çıkmıştır.
Canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatları, satışların en fazla olduğu üç büyük ilimizde, İstanbul’un Avrupa yakasında 170 lira ile 185 lira, Anadolu yakasında 170 lira ile 180 lira, Ankara’da 140 lira ile 160 lira, İzmir’de 160 lira ile 170 lira arasında değişmektedir.
Küçükbaş hayvan fiyatları ise canlı kilogram olarak, İstanbul’un Avrupa yakasında 160 lira ile 185 lira, Anadolu yakasında 170 lira ile 180 lira, Ankara’da 130 lira ile 150 lira, İzmir’de 140 lira ile 155 lira arasında seyretmektedir.
Büyükbaş hayvanlarda hisseli satışlar da yapılmaktadır. Hisse fiyatları illere göre değişmekle birlikte 7 bin lira ile 20 bin lira arasında değişmektedir.
Bazı illerimizde hisseli satışlarda kişi başı hisse bedeli: İstanbul’da 8 bin lira ile 20 bin lira, Ankara’da 7 bin lira ile 15 bin lira, İzmir ve Çanakkale’de 10 bin lira ile 15 bin lira, Antalya’da 11 bin lira ile 12 bin lira, Denizli’de 8 bin lira ile 17 bin lira, Gaziantep’te 8 bin lira ile 12 bin lira, Balıkesir’de 15 bin lira ile 16 bin lira, Trabzon’da 7 bin 500 lira ile 11 bin 500 lira, Karaman’da 14 bin lira ile 15 bin lira, Kayseri’de 11 bin lira ile 12 bin lira, Yozgat ve Sivas’ta 12 bin lira ile 17 bin lira arasında değişmektedir.”
“Girdi maliyetlerindeki artışlar ve yüksek et fiyatları bu yıl ki kurbanlık fiyat artışında etkili oldu”
“Başta yem olmak üzere işçilik, veteriner, ilaç, elektrik, nakliye vb. gibi masraflar da meydana gelen artışlar kurbanlık fiyatlarını artırmıştır.
Üreticilerimizin işletmelerinde çalıştırdıkları bir işçiye ödedikleri brüt asgari ücret geçen yıl 5 bin 4 lira iken bu yıl yüzde 100 artışla 10 bin 8 liraya yükselmiştir.
İşletmelerinde kullandıkları elektriğin kilovatı geçen yıl 207 lira 94 kuruş iken bu yıl yüzde 3 artışla 213 lira 99 kuruşa yükselmiştir.
Geçen yıl tonunu bin 863 liraya aldıkları saman bu yıl yüzde 99,7 artışla 3 bin 721 lira, 3 bin 101 liraya aldıkları kuru yonca otu yüzde 85,3 artışla 5 bin 746 lira, bin 431 liraya aldıkları mısır silajı yüzde 70,2 artışla 2 bin 435 lira, 4 bin 265 liraya aldıkları buğday kepeği bu yıl yüzde 34,2 artışla 5 bin 725 lira, 5 bin 977 liraya aldıkları besi yemi bu sene yüzde 21,1 artışla 7 bin 236 lira olmuştur.
Mazot fiyatlarında ise geçen yıla göre bir düşüş yaşansa da nakliye fiyatları hala yüksektir. Geçen yıl Kars ilinden; Ankara’ya 25 bin liraya giden nakliye aracı bu yıl 28 bin Liraya, İstanbul’a 35 bin Liraya giden araç 38 bin Liraya, Bursa ve İzmir’e 35 bin Liraya giden araç 40 bin liraya gitmiştir.
Artan bu maliyetlerin yanında yüksek et fiyatları da kurbanlık fiyatlarını artırmıştır. Geçtiğimiz dönem de damızlık hayvanların kesime gitmesiyle birlikte besiye alınan hayvan sayısındaki azalış et fiyatlarını ciddi oranda artırmış, geçen yıl 96 lira 93 kuruş olan ortalama dana karkas fiyatı bu yıl yüzde 146,36 oranında artarak 238 lira 76 kuruşa yükselmiştir.”