CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2025 yılının tarım sektörü açısından büyük zorluklarla geçtiğini belirterek, yaşanan don ve kuraklık afetlerinin üreticiyi derinden etkilediğini vurguladı. Sarıbal’a göre, yaşanan doğal afetlerin yanı sıra uygulanan tarım politikaları da üretici üzerindeki baskıyı artırıyor. “Çiftçinin zor yılı 2025, gıdada ‘yok yılı’ olarak tarihe geçebilir” ifadelerini kullandı.
Don ve Kuraklık Etkili Oldu
Türkiye genelinde etkili olan zirai don nedeniyle 65 ilde tarım arazileri zarar gördü. Kayısı, ceviz, kiraz, elma ve üzüm gibi ürünlerde yer yer yüzde 100’e varan kayıplar yaşandığı ifade edildi. Don afetinin ardından ise Türkiye, meteorolojik verilere göre son 35 yılın en kurak mart ayını geçirdi. Yağışlar, mart ayında uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 53, 2024’ün aynı dönemine göre ise yüzde 59 oranında azaldı. Ege Bölgesi’nde bu oran yüzde 79’a kadar çıktı.
Kuraklıktan en çok etkilenen bölgelerin başında buğday üretiminin yoğun olduğu İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgeleri yer aldı. Sarıbal, İç Anadolu’da yağışların normale göre yüzde 62, Güneydoğu’da yüzde 59 ve Akdeniz’de yüzde 69 azaldığını belirtti.
Çiftçiye Destek Tartışması
Sarıbal, 2025 yılının ilk üç ayında devletin faiz giderlerinin 464 milyar TL’ye ulaştığını, buna karşılık çiftçiye yapılan desteğin 43 milyar TL’de kaldığını ifade etti. 2025 yılı bütçesinde tarıma ayrılan payın Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) sadece yüzde 0,22’si düzeyinde olduğuna dikkat çeken Sarıbal, Tarım Kanunu’na göre bu oranın en az yüzde 1 olması gerektiğini hatırlattı. Buna göre çiftçinin devletten yaklaşık 884 milyar TL alacaklı olduğu yönünde bir değerlendirmede bulundu.
Traktör Sayısı Üzerinden Tartışma
Sarıbal, AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank’ın sosyal medya hesabında yaptığı traktör sayısıyla ilgili paylaşımına da değindi. Varank’ın Türkiye’deki traktör sayısı üzerinden tarımsal gelişimi vurguladığını ancak rakamların gerçek tabloyu yansıtmadığını savunan Sarıbal, 2014’te 1 milyon 243 bin olan traktör sayısının 2024’te 1 milyon 598 bine çıktığını belirtti. Buna rağmen mazot fiyatlarının son 10 yılda yaklaşık yüzde 3.796 oranında arttığını, çiftçi borcunun ise 936 milyar TL’yi aştığını söyledi.
