“Yem ve Gübre Fiyatları Sübvanse Edilmeli”
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı tarım sektörüne bütçeden ayrılan kaynakları ve çiftçilerin borç yükünü değerlendirerek, iktidarın tarım politikalarını eleştirdi. Gürer, mevcut desteklerin yetersizliğinin tarımdaki sorunları derinleştirdiğine dikkat çekerek, tarımda girdi maliyetlerinin sübvanse edilmesi gerektiğini vurguladı.
''Çiftçilerin Borcu 800 Milyar Lirayı Aştı”
Gürer, çiftçilerin artan borç yüküne işaret ederek şunları söyledi:
“2025 yılına çiftçilerimiz bankalara 784 milyar lira kredi borcuyla başladı. Piyasaya olan borçlarıyla bu rakam 800 milyarı aşıyor. İki milyon üç yüz bin ÇKS’ye kayıtlı çiftçimizin neredeyse tamamı borçlu. Tarım Kanunu’nun 21. maddesine göre milli gelirin yüzde 1’i çiftçiye verilmeliydi. Bu oran 2025’te 615 milyar lira olmalıydı, ancak çiftçiye ayrılan destek yalnızca 135 milyar lira. Aradaki 480 milyar lira çiftçiden kesilmiş durumda.”
Destek Rakamları: “Küçük Miktarlar Büyük Sorunları Çözemez”
Gürer, Cumhurbaşkanlığı verileriyle açıklanan tarımsal desteklerin yetersizliğini şu örneklerle anlattı:
-Mazot desteği: 20 milyar TL
- Gübre desteği: 8 milyar 281 milyon TL
-Hububat ve bakliyat fark ödemesi: 32 milyar 489 milyon TL
-Hayvancılık destekleri: 27 milyar 150 milyon TL
-Diğer tarımsal destekler: 724 milyon TL
Gürer, bu rakamların çiftçiye gerçek anlamda bir katkı sunmadığını belirterek, “Ağustos 2024’te hasadı biten buğdayın desteği hâlâ ödenmedi. Mart 2025’te verileceği söyleniyor. Enflasyonla eriyen destekler çiftçiye hiçbir fayda sağlamıyor. Bu desteklerle et, süt ve sebze fiyatları ucuzlamaz. Yem ve gübre fiyatları mutlaka sübvanse edilmelidir” dedi.
“Mazotta Vergi Yükü Çiftçiyi Zorluyor”
Mazot desteğinin çiftçiye anlamlı bir katkı sunmadığını dile getiren Gürer, şunları söyledi:
“2025 bütçesinde çiftçiye mazot desteği olarak yalnızca 20 milyar lira ayrıldı. Ancak çiftçiler ÖTV ve KDV olarak bunun iki katından fazla vergi ödüyor. Çiftçiler, ‘Bize mazot desteği vermeyin, mazotta ÖTV ve KDV’yi kaldırın’ diyor. Tarım sektörü yılda 3,5 milyar litre mazot tüketiyor ve 50 milyar lira vergi ödüyor. Vergi yükü kaldırılmadıkça çiftçi rahat bir nefes alamaz.”
“Alım Fiyatları Enflasyonun Altında Kalmamalı”
Gürer, TMO’nun uyguladığı düşük alım fiyatlarının çiftçilerde kaygı yarattığını ifade ederek, “2024 yılında yalnızca hububatta öngörülenden 3 milyon 400 bin ton daha düşük üretim gerçekleşti. Alım fiyatları enflasyonun altında kalırsa üretimde yeni sorunlarla karşılaşacağız. Kamu alım fiyatları mutlaka enflasyonun üzerinde belirlenmelidir” dedi.
Girdi Maliyetlerindeki Artış Çiftçiyi Zorluyor
Artan girdi maliyetlerinin çiftçinin belini büktüğünü vurgulayan Gürer, gübre fiyatlarındaki artışı örnek göstererek şunları söyledi:
“2020 yılında tonu 2.140 TL olan DAP gübrenin fiyatı, 2024 sonunda 24.700 TL’ye çıktı. Üre gübrede de benzer bir durum var; 2020’de tonu 1.860 TL olan fiyat, 2024 sonunda 17.250 TL’ye yükseldi. Çiftçi daha tohumu toprağa atarken girdi maliyetleri bir önceki yıla göre katlanıyor. Bu şartlarda gıda fiyatlarının düşmesi mümkün değil.”
Hayvancılıkta Kriz Derinleşiyor
Hayvan ithalatının 2025’te de süreceğini belirten Gürer, yem fiyatlarının hayvancılığı çıkmaza sürüklediğini söyledi:
“Et ve süt üreticisi yem fiyatlarının sürekli artmasından şikâyetçi. Yerli üretim desteklenmediği sürece ithalat bitmez, sorunlar çözülmez. Yem fiyatları sübvanse edilmeden et de ucuzlamaz, süt de.”
“Destekler Yetersiz, Üretim Zorlaşıyor”
CHP’li Gürer, tarımda yetersiz desteklerin üretimi olumsuz etkilediğini belirterek, “Desteklerin yetersizliği çiftçiyi üretimde zorluyor. 2025 yılında çiftçiye yeterli destek sağlanmazsa üreticiyi ve tüketiciyi zor bir yıl daha bekliyor. Tarımda sorunun varlığını görmeden çözüm üretilemez. Bu anlayışla gıda fiyatları düşmez” uyarısında bulundu.