Höşmerim tatlısının en belirgin özelliği, taze peynirin ana malzeme olarak kullanılmasıdır. Bu peynir, özel olarak hazırlanır ve tatlının diğer bileşenleriyle buluşturulur. İçinde irmik, şeker ve süt gibi basit ama doğal malzemeler bulunsa da, yapılışı sabır ve özen gerektirir. Pişirme sürecinde, malzemelerin uyumunu ve dengeli birleşimini sağlamak, bu tatlının olmazsa olmazıdır.
Bu tatlının bir diğer önemli özelliği ise, bayram sofralarından düğünlere, özel günlerden sıradan akşamlara kadar her anı tatlandırabilmesidir. Balıkesir halkı, misafirlerini ağırlarken bu tatlıyı ikram eder ve böylece misafirperverliklerini en tatlı haliyle gösterirler. Bu, aslında höşmerimin sadece bir tatlı değil, aynı zamanda bir kültürel miras olduğunu da ortaya koyar. Çünkü höşmerim, bir sofra başında toplanan insanları bir araya getirir, paylaşmanın ve birlikte olmanın mutluluğunu simgeler.
Höşmerim tatlısının hikâyesi, Anadolu'nun diğer birçok yöresel lezzeti gibi kuşaktan kuşağa aktarılan bir kültürel mirası yansıtır. Bu tatlı, Balıkesir’in mutfak kültüründe bir köprü görevi görür; geçmişten bugüne uzanan ve geleceğe taşınacak olan bir mirası temsil eder. Höşmerim, basit bir tatlıdan öte, bir geleneği, bir hikâyeyi ve bir kültürü barındırır.
Sonuç olarak, höşmerim tatlısı Balıkesir yöresinin kendine has lezzetlerinden biri olup, bu tatlının varlığı Balıkesir mutfağının zenginliğini ve çeşitliliğini simgeler. Bu eşsiz tat, hem yerel halkın hem de bu coğrafyayı ziyaret edenlerin damaklarında kalıcı bir iz bırakır. Dolayısıyla, höşmerim sadece bir tatlı değil; aynı zamanda Balıkesir’in kültürel kimliğini oluşturan değerlerden biridir.