CHP Bursa Milletvekili ve PM Üyesi Orhan Sarıbal, 2021 yılında çiftçi başta olmak üzere tarımda bütün kesimlerin kaybettiğini söyledi. Özellikle artan girdi maliyetlerinin çiftçiyi üretim yapamaz hale getirdiğini ifade eden Sarıbal, ürettiğinden kazanamayan çiftçinin borç yükü altında ezildiğini kaydederek, “Son bir yılda çiftçi 35 milyar lira borçlandı. Çiftçinin sadece bankalara ve Tarım Kredi Kooperatifine olan borçları 172 milyar liraya çıktı” dedi.
Mecliste yaptığı basın toplantısında, 2021 yılında tarım alanında yaşananların muhasebesini yapan Sarıbal, “AKP iktidarları döneminde ‘kaybetmeye mahkûm’ edilen ülke tarımı ve çiftçimiz, pandeminin olumsuz etkisinin kuraklıkla birleştiği 2021 yılında - deyim yerinde ise -perişan oldu. Girdi maliyetleri %100’ün üzerinde artarken, çiftçinin tarlada, dalında kalan ürünleri para etmedi. Bütün olumsuz koşullara rağmen üretime devam eden çiftçi, iktidardan yeterli desteği alamadığı için borç yükü altında kaldı. Evine, tarlasına, traktörüne haciz geldi” dedi.
AKP çareyi ithalatta buldu
Artan maliyetler nedeniyle gıda enflasyonunun önünü almak isteyen AKP yönetimi, her zaman olduğu gibi çareyi ithalatta bulduğunu söyleyen Sarıbal, “İthalat gıda fiyatlarını aşağı çekemedi. Gıda enflasyonunda Avrupa’da birinci dünyada 10’uncu sırayı aldık. Son açıklanan TÜİK verilerine göre gıda fiyatları aylık bazda %16, yıllık bazda %44 yükseldi. Gümrükler sıfırlanarak yapılan ithalat ile ülke çiftçisinin ürününün para etmemesi ve böylece daha da ezilmesi sağlanırken, ülkenin kaynakları yine bir avuç ithalat lobisi aracılığıyla yabancı ülkelere akıtıldı” diye konuştu.
2021 yılı ithalatta yeni rekorların kırıldığı yıl oldu
Yaşanan kuraklıkla birlikte başta hububat ve baklagil üretiminde ciddi rekolte düşüşü olduğunu vurgulayan Sarıbal, arz açığının ithalatla kapatılmaya çalışıldığını ve 2021 yılında ithalat rekorları kırıldığını söyledi. Toprak Mahsuller Ofisi’nin (TMO) 24 Haziran 2021 ile 21 Aralık 2021 tarihleri arasında arpa ithalatı için 8, buğday ithalatı için 7 kez ihale yapmak zorunda kaldığını anımsatan Sarıbal, şunları söyledi:
“2021 yılı bitmeden 11,1 milyon ton hububat ithalatına 3,3 milyar dolar ödenerek yeni bir rekor kırıldı. 2020 yılında 890 bin ton arpa ithal edilirken 2021 yılı bitmeden 1 milyon 800 bin ton arpa ithal edilerek, rekor kırıldı. 2021 yılı bitmeden ithal edilen 395 bin ton kırmızı mercimeğe ödenen 254 milyon dolar ile son 19 yılın ithalat rekoru kırıldı.
2021 yılı bitmeden 1,2 milyon ton pamuk ithalatına 2,2 milyar dolar ödenerek bu alanda miktar ve ödenen para alanında çifte rekor kırıldı.
2020 yılında ithal edilen 2.9 milyon ton soya fasulyesi miktarı ile rekor kırılırken, 2021 yılında 2.4 milyon ton soya fasulyesine parasal açıdan 1,4 milyar dolar ödeyerek ithalat rekoru kırıldı.
Tüm bunların sonucu olarak, 2021 yılı bitmeden tarımda en yüksek ithalat, en yüksek cari açık verilen yıl oldu. 2021 yılı bitmeden 10,4 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Aynı sürede yapılan ihracat ise 6,3 milyar dolarda kaldı. Bu sürede dış ticaret açığı 4,1 milyar dolar oldu.
AKP’nin iktidarda olduğu 2003-2021 Kasım döneminde ise toplam tarım dış ticaret açığımız 37,5 milyar doları aştı.”
Gübre fiyatı %500 arttı
2021 yılında çiftçinin kullandığı girdi maliyetlerinde de rekorlar yaşandığını kaydeden Sarıbal, “2021 yılında girdi maliyetleri çiftçiyi üretim yapamaz noktaya getirdi” dedi. Sarıbal, şöyle devam etti:
“Özellikle gübredeki artış inanılmaz boyutlara taşındı. Son bir yılda Amonyum Sülfat %21 (şeker) gübresi %475, ÜRE gübresi %450, Amonyum Nitrat %26 (CAN) gübresi %410, DAP gübresi %300 ve 20.20.0 Kompoze gübresi %275 arttı. Gübre fiyatları bu kadar artarken AKP iktidarı 2021 yılı gübre desteklerini sadece buğday, arpa, yulaf, tritikale ve çavdarda %25 oranında arttırdı. Diğer ürünlerde sabit bıraktı.
Yine son bir yılda mazot fiyatı %90, elektrik fiyatları %124, ilaç fiyatları %80 ile %300 oranında arttı.
Yem fiyatları aynı şekilde %92 ile %120 arasında arttı.”
Çiftçi borç yükü altında ezildi
Pandemi sürecinde hükümet yetkililerinin “üretin, ürününüz tarlada kalmaz” dediği halde sözünü tutmadığını belirten Sarıbal, “Çiftçi hükümetin sözüne güvendi, bütün olumsuzluklara rağmen üretti ama patates, soğan, domates, biber, karpuz tarlada, elma, limon dalında kaldı” diye konuştu.
Sarıbal, artan girdi maliyetleri karşısında çiftçinin ürünün para etmediğini, bunun sonucu olarak da ciddi bir borç yükü altında ezildiğini vurguladı. Sarıbal, şunları söyledi:
“Sadece ithalatta rekor kırılmadı bu yıl. Çiftçi borçları da rekor seviyeye çıktı. AKP’nin iktidarında 2003 yılında Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı 2 milyon 800 bin çiftçinin bankalara toplam borcu 3,2 milyar liraydı. 2021 yılında Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon seviyesine gerilerken borçları BDDK Kasım 2021 verilerine göre, 162 milyar liraya çıktı. Tarım Kredi Kooperatifine olan 10 milyar ile birlikte resmi borçları 172 milyarı aşan çiftçinin, piyasaya olan borçları da hesaba katıldığında, 200 milyar lirayı aşan borç yükünden bahsediyoruz. Son bir yılda çiftçilerin bankalara olan borç yükü 35 milyar arttı.”
2022 yılı daha da zor geçecek
Uygulanan yanlış tarım politikaları nedeniyle çiftçinin gübre başta olmak üzere girdi kullanamaz, üretim yapamaz duruma geldiğini aktaran Sarıbal, yanlış politikalarda ısrar edildiğini o nedenle de 2022 yılının tarım ve buna bağlı olarak gıda enflasyonu açısından daha da zorlu geçeceğini söyledi. Sarıbal, “Adına Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi denilen Tek Adam Ucube Yönetim sistemi tüm ekonomik sektörleri vurduğu gibi tarımda derin yaralar açtı ve açmaya devam ediyor. Geçmişten bugüne AKP yönetiminin ülke insanının öncelikle ihtiyacını karşılayacak ve ihracatı önceleyecek bir üretim politikası olmadığı için bugün ülkemizin gıda egemenliği ve gıda güvenliği yoktur. AKP ile ülkemiz tarımda dışa bağımlı hale gelmiştir” diye konuştu.