TVHB Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu 5 Haziran Dünya Çevre Günü ile ilgili açıklama yaptı. Eroğlu açıklamasında “Ekosistem sağlık düzenini etkileyen küresel ve ulusal süreçlere karşı caydırıcılık katsayısı yüksek hukuk ve hesap verebilirlik kuralları ile ceza, yetki ve sorumluluklar belirlenmelidir.”dedi.
Başkan Eroğlu, açıklamasında şunları kaydetti;
“Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1972 yılında BM Çevre Konferansı’nda alınan bir kararla, 5 Haziran günü, Dünya Çevre Günü ilan edilmiştir. 1976 yılından bu yana her yıl değişen temalarla çevre kirliliğinin boyutlarına dikkat çekilmekte ve çevre duyarlılığına işaret eden etkinlikler yapılmaktadır.
Dünya Çevre Günü bu sene Ekosistem Restorasyonu teması ile kutlanmaktadır. Ekosistem restorasyonu ile doğada oluşturulan hasarın önlenmesi, durdurulması ve tersine çevrilmesi amaçlanmaktadır.
Ekosistem; Herhangi bir alanda bulunan canlı cansız unsurların birlikte oluşturduğu ve bu unsurların karşılıklı etkileşim içinde bulunarak doğal ekosistem olaylarını gerçekleştirdiği evren olarak tanımlanmaktadır.
İnsanlığın yapması gereken; ekosistemi oluşturan canlı ve cansız her bir varlığı birini diğerine tercih etmeden, var oluş sebebine ve birbirleri ile olan etkileşimlerini dikkate alarak, onları kendi doğal habitatında ve doğal yaşam koşulları içinde koruyup kollayarak ekosistemin devamlılığını sağlamaktır.
“MARMARA DENİZİNDEKİ MÜSİLAJ EN BÜYÜK ÇEVRE FELAKETLERİNDENDİR”
Marmara Denizi'ni kaplayan ve ekosistemi tehdit eden deniz salyası (müsilaj) sorunu son yıllarda eşine benzerine rastlanmayan bir çevre felaketi örneğidir. Özellikle belediyelerin atıklar konusunda sanayi kuruluşlarını ciddi yönde denetlemeleri ve gereken tedbirlerin alınması konusunda uyarılar yapmaları gerekmektedir. Aksi halde acil eylem planı harekete geçirilmediği taktirde balık popülasyonunda ciddi azalışlar olacağından balık nesli de tehlikeye girecek ve Marmara Denizi’nde balık avlamak hayal olacaktır.
Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak belirtmek isteriz ki;
Ekosistem sağlığını dikkate alarak;
Hayvan ve hayvansal gıda, bitki ve bitkisel gıda, ve insan bütüncüllüğü içinde üretim ve tüketim girdilerinin ve modellerinin (tohum, gübre, sulama, toprak kalitesi ve toprak sağlığı, hayvansal ve bitkisel tedavi ve mücadele ilaçlarının nitelikleri, ürün hasadı, ürün işleme, ambalajlama, transfer, saklama, pazarlama, üretici eğitimi, tüketici eğitimi vb) standartlarının, mevzuatının ve planlamalarının hazırlanması ve ödünsüz şekilde uygulanması gerekmektedir.
-İklim değişmelerinin ekosistem sağlığına mevcut ve gelecekteki muhtemel etkileri belirlenerek, alternatif ürün desenleri hazırlanmalıdır.
-Yaban hayvan ve bitki (biyoçeşitler) varlığı ve sağlığı korunmalıdır.
-Yaban hayatı salgınlarıyla ilgili erken uyarı sistemleri kurulmalıdır.
-Dünyanın her köşesinde ekosistemin korunması konusunda ulusal ve uluslararası dayanışma kurumlarının ve hukuk düzeninin kurulması kaçınılmazdır.
-Ekosistem sağlık düzenini etkileyen küresel ve ulusal süreçlere karşı caydırıcılık katsayısı yüksek hukuk ve hesap verebilirlik kuralları ile ceza, yetki ve sorumluluklar belirlenmelidir.
-Çevre sağlığının bir insan hakkı olarak hayat bulabilmesi için uluslararası ve ulusal hukuki yapı oluşturulmalıdır.
-Ekosisteme müdahale etmeden enerji üretmek, toprağı, havayı, suyu ve her türlü canlıyı fosil yakıt atıklarının kirletmesinden korumak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması gerekir.
-Ulusal ve Uluslararası Ekosistem Sağlık Düzeni Eylem Planları hazırlanmalı, eylem planlarının hazırlık ve uygulama aşamalarının sorumluluk sahaları belirlenerek hesap verebilirlik / hesap sorabilirlik mekanizmasının hukuki kuralları oluşturulmalıdır.
İnsan eli ile ormanların tahribi, vahşi yaşam habitatlarına tecavüz, yaban hayvan ticareti, yoğun tarım, pestisitlerin kullanımı ve iklim değişikliğinin hızlandırılması, yaban hayatı türlerinin geçen milyon yıllara göre günümüzde yüzlerce kat daha hızlı bir biçimde yok olması ile pandemiler arasında güçlü bir bağlantı vardır. Covid-19 sorunu da bunun bir parçası olarak düşünülmelidir. İnsanlar ve hayvanlar birbirleri ile etkileşim halindedir. Sorumsuz bir şekilde doğal dengeye müdahale, çevrenin kirletilmesi bu tür enfeksiyonların çıkışlarının önemli sebepleri olarak sayılmaktadır.
Veteriner hekimler;
Tüm yaşam ortamlarındaki yaban hayvanlarına yönelik koruma ve üretimlerinde sürdürülebilirliğe dair çalışmaların içinde olan meslek grubunun üyeleri olup, verdikleri sağlık hizmetleriyle ekosistemin korunmasına önemli katkı sağlar. Çevrenin korunması, insan ve hayvan sağlığının korunması için vazgeçilmez bir öğedir. İnsan, hayvan ve çevre ilişkilerinde, halk sağlığına hizmet eden Tek Sağlık Konsepti adı altında disiplinler arası yaklaşımların desteklenmesi bunun için gereklidir. Çevrenin korunması ile insan ve hayvan sağlığının korunması bir bütün olarak görülmeli ve ortaya çıkan sorunlar birlikte çözüme kavuşturulmalıdır.
Sonuç olarak;
Sağlıklı su, sağlıklı toprak, sağlıklı hava, sağlıklı hayvan ve hayvansal ürün, sağlıklı bitki ve bitkisel ürün, sağlıklı insan, sağlıklı hayvansal ve bitkisel yaban hayatı, sağlıklı çevre, sağlıklı sosyal yaşam alanları etkileşimi ve döngüsü içinde Sağlıklı Ekosistem için Ekosistem Sağlık Düzeni hedefi gerçekleştirilmelidir
Sağlıklı bir Dünya herkesin sorumluluğu diyor, Dünya Çevre Gününü kutluyor, tüm yaşamlar için daha güzel günlere vesile olmasını temenni ediyoruz.”