CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesinde okulların depreme dayanıklılığını ve fay zonlarına yakın okulların araştırılıp araştırılmadığını sordu.
Aygun, “İstanbul’da riskli bulunan 93 okulun, İzmir’de 8 okulun, Tekirdağ’da 5 okulun tahliyesine karar verilmesi, bugüne kadar gösterilen ihmalin itirafıdır. Bu okullar riskli ise neden bugüne kadar açık tutuldu? Türkiye genelindeki okulların fay zonlarına yönelik konumu araştırılmış mıdır?” diye sordu.
Aygun, soru önergesinde Türkiye’nin jeolojik açıdan deprem kuşağında bulunan bir ülke olmasına karşın AKP iktidarının bugüne kadar mevcut yapı stokunun depreme karşı güçlendirilmesi ve yeni yapılarda Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği başta olmak üzere yasal mevzuatın uygulanması konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini söyledi.
Yasal mevzuat uygulanmazken, imar afları ile ülkenin geleceğinin de ipotek altına alındığını kaydeden Aygun, “Can ve mal kaybını arttıran bu anlayış, ülkemizi depreme hazırlık konusunda çaresiz bırakmıştır. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık İlçesi’nde 7.7, Elbistan’da 7.6, 20 Şubat 2023 tarihinde Hatay’ın Defne İlçesinde 6,4 Samandağ ilçesinde 5,8 büyüklüğünde gerçekleşen depremler, ülkemizin deprem konusunda hiçbir hazırlığı olmadığını ortaya koymuştur” diye konuştu.
Aygun, şu sorulara yanıt verilmesini istedi:
1. Türkiye’deki yapı stokunun ne kadarı Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’ne uygundur?
2. Riskli binalar boşaltılacak mıdır?
3. Kamu binalarının depreme karşı dayanıklılığı araştırılmış ve gereken önlemler alınmış mıdır? Pazarcık, Elbistan ve Defne depremlerinin çok büyük zarar verdiği Hatay’da kentin en stratejik binaları yıkılmıştır. Antakya Devlet Hastanesi’nin ve İskenderun Devlet Hastanesi’nin tamamı, Şehir Hastanesi’nin bir bölümü, bir polis evi, İskenderun Limanı, Hatay Havalimanı, AFAD binası enkaza dönmüştür. Kamu binalarının depreme karşı güçlendirilmesi neden bugüne kadar yapılmamıştır? Yeni yapılan Hatay Şehir Hastanesi neden depreme karşı dayanıklı olmamıştır?
4. Özellikle okul ve hastanelerin depreme dayanıklılığı, Türkiye’nin bekası açısından çok önemlidir. Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan depremlerinin ardından İstanbul’da riskli bulunan 93 okulun, İzmir’de 8 okulun, Tekirdağ’da 5 okulun tahliyesine karar verilmesi, bugüne kadar gösterilen ihmalin itirafıdır. Bu okullar riskli ise bugüne kadar neden açık tutulmuş, çocuklarımızın can güvenliği riske edilmiştir?
5. Depreme karşı beton dayanıklılığı kadar zemin etüdü de önemlidir. Okulların fay zonlarına yönelik konumu araştırılmış mıdır? Fay zonları üzerinde ya da yakınlarında bulunan okulların durumu ne olacaktır?
6. Türkiye’deki okulların depreme karşı dayanıklılığı konusunda bugüne kadar hangi çalışmaları yaptınız?
7. İmar aflarını engelleyecek yasal düzenlemeler yapacak mısınız?
8. Yeni yapılarda Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği başta olmak üzere yasal mevzuatın uygulanmaması; facianın çapını büyütmüştür. Can ve mal kaybını arttıran bu anlayış, ülkemizi depreme hazırlık konusunda çaresiz bırakmıştır. Yönetmeliklerin uygulanmasını neden sağlayamadınız?
9. Türkiye’de mutlaka Fay Yasası çıkarılmalı, diri fay zonları üzerindeki alanlar yapılaşmaya kapatılmalıdır. Tarım, hayvancılık ve mera alanları da bu fay zonlarına göre oluşturulmalıdır. Tüm imar planları gözden geçirilmedir. Kentlerin gelişim ve yerleşim stratejileri yeniden belirlenmelidir. Bu konuda bir çalışmanız olacak mıdır?
10. Tüm illeri kapsayan deprem planları hazırlayacak ve geniş toplanma alanları oluşturacak mısınız?
11. Deprem sonrası oluşacak yıkımın ardından depremzedelerin yerleştirileceği alanlar, konutlar, prefabrik evler belirlenmelidir. Bu konuda nasıl bir çalışmanız olacaktır?
12. Deprem sonrası enkazlara yönelik iş makineleri hızla devreye sokulmalı, gerekirse özel sektörün elindeki tüm iş makinelerine el konulmalıdır. Bu konuda çalışmalarınız olacak mıdır?
13. Deprem bölgelerinde yaşanan artçılar bitmeden betonlarda oluşacak yeni çatlak ve kırıklara karşı yeni inşaatların da önüne geçilmelidir. Artçı depremler bitmeden alelacele inşaatlara başlama kararını neden aldınız?
14. Kredi ile aldıkları evleri yıkılan depremzedelerin borçları silinmelidir. Evini ve işyerini kaybeden tüm depremzedelerin mağduriyetini önleyecek ne gibi önlemler alacaksınız?
15. Deprem kuşağındaki köylerde ahırdan ev yapımına kadar temel esasları belirleyecek ve yeni kriterler getirecek misiniz?
16. Deprem kuşağındaki illerde yüksek katlı yapılaşmaları yasaklayacak mısınız?